ONDERWIJS & CULTUUR

Wellicht handig om te weten hoe het Nederlandse onderwijs is ontstaan:

(onderstaand stukje tekst is door mij geschreven voor de opleiding Coaching bij hoogbegaafdheid van CIVAS Opleidingen.

indien u de opleiding Coaching bij hoogbegaafdheid wilt volgen, dan kunt u zich inschrijven via WW.CIVAS.NL

De geschiedenis van het onderwijs

Hiervoor hebben wij gebruik gemaakt van de Atlas van het Onderwijs van de makers van de Bosatlas (Noordhoff Uitgevers, 2008)

Volgens deze bron is in 1806 de schoolwet in Nederland geïntroduceerd, waarin klassikaal onderwijs voor tientallen leerlingen met standaard lesmateriaal voor vakken als lezen, schrijven en mogelijk ook door rekenen bestond. Het doel van deze schoolwet was (basis)onderwijs dat voor iedereen bestemd was. De overheid had de regie over de leermiddelen en bracht toezicht op de naleving van de wet.51 jaar later in 1857, wordt met een nieuwe wet het lesonderwijs uitgebreid door toevoeging van verschillende vakken als geschiedenis, aardrijkskunde, muziek, Nederlands, kennis der natuur en vormleer. Ook worden er strenge eisen gesteld aan de onderwijzers, die voortaan examens moeten afleggen en niet meer dan aan zeventig leerlingen les mogen geven. Als dat toch het geval is, les aan het maximale aantal leerlingen, dan zijn ze verplicht om een hulponderwijzer aan te stellen. In 1860 ziet men een forse groei in de onderwijswereld, meer scholen, leerlingen en onderwijzers.

Vanaf 1863 komt er ook een nieuwe wetgeving voor het middelbaar onderwijs en er ontstaan nieuwe schooltypen zoals de hbs (hogere burgerschool), de mulo (middelbare meisjesschool), die nieuwe methoden in het onderwijs met zich meebrengen. In 1876 komt de nieuwe wetgeving voor hoger onderwijs. In 1901, 95 jaar later vanaf het moment van de invoering schoolwet, komt de invoering voor leerplicht(de wettelijke verplichting om onderwijs te volgen). Ieder kind moet vanaf zes jaar verplicht onderwijs volgen. Dit heeft als gevolg dat er een nog grotere stijging wordt gerealiseerd in de onderwijswereld en ook dat het analfabetisme terugloopt. In 1920, wordt de leerplicht weer met de Lager-onderwijswet, een jaar vervroegd.

Schooltypen & Wetten
Vanaf 1900 komen er ook steeds nieuwe schooltypen bij, zoals in 1909: het lyceum (een onderwijsvorm tussen gymnasium en hbs); in 1914: montessorischool; in 1920: openbaar en bijzonder onderwijs en in elke plaats komt een ULO ( uitgebreid lager onderwijs); in 1930: Daltonschool; in 1963: de Jenaplanschool (waarmee het ‘kringgesprek’ in Nederland wordt ingevoerd); en in 1985: de basisschool (samenvoeging van kleuter- en lagere school).Een belangrijke wijziging die in die jaren heeft plaatsgevonden, in 1968, is de komst van de Mammoetwet of de Wet op het voortgezet onderwijs (WVO). Met de komst van deze wet worden de mulo en hbs afgeschaft en wordt er een nieuw onderwijsbestel in Nederland ingevoerd, namelijk het lbo, de mavo, de havo en het vwo. Hiermee doet de brugklas (de eerste klas van het voortgezet onderwijs) haar intrede, als een voorportaal voor het kiezen van de definitieve opleiding.

In 1986 werd het hoger beroepsonderwijs uit de Wet op het voortgezet onderwijs gehaald en ondergebracht in de Wet op het hoger beroepsonderwijs (WHBO), maar in 1992 werd die weer werd vervangen door de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW).
In 1993 wordt de Wet basisvorming in de onderbouw ingevoerd. Hiermee zijn er voor vijftien vakken kerndoelen en algemene vaardigheidsdoelen verplicht gesteld. Dat betekent volgens de overheid, dat de kerndoelen per vak een aantal algemene vaardigheidsdoelen distilleren, die voor alle vakken gezamenlijk of, anders geformuleerd, voor de basisvorming als geheel als te bereiken doelstellingen moeten worden gehanteerd.

Deze basisvorming had als doel dat het onderwijsprogramma voor de eerste twee tot drie leerjaren van het Nederlandse voortgezet onderwijs door de gestelde kerndoelen dezelfde basisinhoud van het onderwijs had. Deze wordt in 2006 ingrijpend hervormd, omdat het veel kritiek en zorg opriep in het onderwijs. Later kwam er vrijheid voor iedere school om de basisvorming in de eerste twee tot drie leerjaren te programmeren zoals zij dat zelf bepaalde met een uiteenlopende invulling en niveau.

In 1996 komt De Wet Educatie en Beroepsonderwijs (WEB), die het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) en de educatie regelt.
In 1999 maken de opleidingen mavo en lbo plaats voor vmbo (voortgezet middelbaar beroepsonderwijs). Ook komt in datzelfde jaar onderwijs op maat met leerstof die bij de verschillen tussen leerlingen aansluit. Het vakkenpakket dat in 1857 uitgebreid werd, als voorbereiding voor vervolgopleidingen, wordt vervangen door profielen zoals natuur/techniek en natuur/gezondheid. Ook de term studiehuis maakt zijn intrede in 1999. Het gaat dan voornamelijk om de zelfwerkzaamheid van de leerling, waarin zelfstandigheid en verantwoordelijkheid van een leerling voor zijn eigen leerwerk bevorderend moet werken, maar ook de manier waarop een leerling op school kan leren. Het Studiehuis wordt vaak gezien als een concrete uitwerking van het zogeheten Nieuwe leren, waarmee de scholen door middel van vraag-,project-, probleem- en opdrachtgestuurd, maar ook ervaringsgericht en competentiegericht onderwijs de mogelijkheid krijgen om te experimenteren.
In 2003 komt de invoering van de leerlinggebonden financiering (LGF), ook wel het rugzakje genoemd. Dit wetsvoorstel wordt in 2007 ook voor leerlingen in het beroepsonderwijs ingevoerd. Het rugzakje is inmiddels afgeschaft, maar gaf aan de leerling met een bepaalde handicap extra mogelijkheden voor begeleiding op school.
In 2012 is het programma School aan Zet gestart voor basis- en voortgezet onderwijs. Met dit programma werken scholen aan hun eigen ambities op verschillende thema’s. Eén van die thema’s is excellentie en hoogbegaafdheid.
Op 1 augustus 2014 is de Wet passend onderwijs officieel ingevoerd. Een school heeft met de ondersteuning van het samenwerkingsverband een zorgplicht voor iedere leerling. Beide instellingen zorgen dat iedere leerling een passende onderwijsplek krijgt. Dit voorkomt ook dat ouders zelf moeten zoeken naar een geschikte school voor hun kind wanneer het niet goed gaat met het kind op school, want iedere school moet zich aanpassen aan het niveau van de leerling. Op passend onderwijs zullen wij verderop in deze les uitgebreid terug komen. Met passend onderwijs kwam overigens de leerlinggebonden financiering of het rugzakje te vervallen.

Baas in eigen klas
Na vijftig jaar onderwijshervormingen zijn leraren toe aan rust. Mammoetwet en basisvorming doorbraken het standenonderwijs, maar dat ging wel ten koste van het niveau. Gelukkig is de onderwijspraktijk altijd weerbarstiger gebleken dan de plannen uit Zoetermeer: `Docenten bleven in de praktijk gewoon doorgaan met hun oude manier van lesgeven.'
Het onderwijs lijkt nog nooit zo vaak veranderd als in de afgelopen vijftien jaar. Met fusies, basisvorming en studiehuis is de onrust onder leraren, leerlingen en ouders toegenomen. Daarnaast heeft het lerarenkorps te maken met hoge werkdruk, slechte betaling, bovengemiddeld ziekteverzuim en vergrijzing. De vraag is echter of de problemen het gevolg zijn van de vernieuwingsdrift van beleidsmakers of dat hun onderwijshervormingen nu juist een panacee zijn voor de kwalen. Leraren denken het eerste, beleidsmakers het tweede, blijkt uit een terugblik op honderd jaar onderwijshervorming.
Bron: Geertje Dekkers en Hasan Evrengun/ HN nr. 7/2002/

CULTUUR

Volgens Wikipedia is cultuur wat de mens schept. Het woord komt van het Latijnse cultura en is afgeleid van colere: bebouwen, bewerken, vereren, onderhouden.

Kunst prikkelt vooral de verbeelding en schept ongekende vergezichten die mensen kunnen inspireren en uitzicht bieden op de zin van het bestaan. Anatomie is lastig, maar niet als het met kunst verbonden wordt. Daarom voer ik regelmatig met leerlingen en/of studenten projecten uit die verbonden zijn met het menselijke lichaam en kunst, zie hieronder. Ze leren eerst de bouw van het hart, maken een tekening daarvan en pimpen daarna met diverse materialen hun kunstwerk op.

Voor meer informatie over workshop I love BIO & Kunst, neem gerust contact met mij op.